شهرستان آذرشهر

آذرشهر (دهخوارقان) یکی از شهرهای غربی استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان آذرشهر است. کوهستان سهند در سمت شرقی آذرشهر قرار گرفته و از همین روی، این شهر از آب و هوای مناسبی برخوردار گشته‌است. همچنین دریاچه? ارومیه در غرب آذرشهر واقع شده و زمین‌های این منطقه مسطح و غیرقابل کشاورزی هستند و آب و هوای این منطقه نیز در تابستان‌ها بسیار گرم می‌شود. آبیاری مزارع و باغات موجود در پیرامون آذرشهر توسط رودخانه? آذرشهر و نیز کانال‌های زیرزمینی، چشمه‌های طبیعی و چاه‌های عمیق صورت می‌گیرد.
جاذبه های طبیعی و تاریخی متعدد، شهرستان آذرشهر را به یکی از نقاط دیدنی استان آذربایجان شرقی تبدیل کرده است. قدمت طولانی شهرستان آذرشهر که به پیش از حکومت اشکانیان و ساسانیان می رسد، باعث شده که تپه های باستانی زیادی در اطراف این منطقه یافت شوند. مقبره پیرلر، مسجد رومیان و مسجد قدمگاه -که ابتدا آتشکده بوده و قدمت آن به دوران پیش از تاریخ نسبت داده می شود- از مهم ترین مکان های دیدنی این شهرستان به شمار می آیند. طبیعت زیبا نیز به یاری جاذبه های تاریخی این منطقه آمده و مجموعه ی دیدنی را با نام شهرستان آذرشهر به وجود آورده است. جلگه و سواحل دریاچه ارومیه، کوه های مرتفع سلسه کوهستان سهند باختری، باغ های سرسبز و خرم این ناحیه، درختان گردوی کهن سال، چشمه آب معدنی تاپ تاپان و غار قدمگاه - که ساختاری شبیه به یک مسجد دارد- برخی از چشم اندازهای طبیعی شهرستان آذر شهر را تشکیل می دهند

نام قدیم آذرشهر «دهخوارقان» بوده که در دوره? پهلوی به آذرشهر تغییر پیدا کرده‌است. این شهر در 45 درجه و 85 دقیقه? طول شرقی، 37 درجه و 46 دقیقه? عرض شمالی و در ارتفاع 1468 متری از سطح دریا قرار گرفته‌است. آذرشهر در 54 کیلومتری جنوب غرب تبریز و در محور تبریز-مراغه واقع شده‌است.

جمعیت آذرشهر برپایه? سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 خورشیدی بالغ بر 36?475 نفر بوده‌است و به‌عنوان هشتمین شهر استان آذربایجان شرقی شناخته می‌شود. از 36?475 نفر جمعیت این شهر، 18?548 نفر مرد و 17?927 نفر زن بوده‌اند؛ همچنین تعداد خانوارهای ساکن این شهر 9?854 خانوار بوده‌است. اکثر اهالی آذرشهر به کشاورزی و کسب و کار مشغول‌اند.

آذرشهر یکی از شهرهای تاریخی آذربایجان است و در اوایل بانام «داخَرَّقان» شناخته می‌شده‌است. یاقوت حموی از این شهر باعنوان «دِه‌نَخیرجان» یاد کرده‌است؛ درحالی که حمدالله مستوفی از عنوان «دهخوارقان» استفاده نموده‌است. اکثر مورخان از آذرشهر به‌عنوان شهری کوچک با هشت روستای تابعه یاد می‌کنند و از وفور باغ‌های انگور، پنبه و میوه‌جات مختلف آن سخن به میان آورده‌اند.

آذرشهر آثار تاریخی متعددی را در خود جای داده‌است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کتابخانه? پیرقطران، گورستان پیرحیران، مسجد رومیان، مسجد جامع آذرشهر، غار باستانی و گورستان بادامیار و تورامین، مسجد تورامین، آرامگاه اولیا در روستای قاضی‌جهان و آرامگاه پیرجابر اشاره کرد.